امروزه توجه مردم به مصرف مواد غذایی سالم تر و طبیعی تر روز به روز در حال افزایش است. آن ها ترجیح می دهند مواد غذایی مصرفی شان از هر نوعی که می خواهد باشد، چه مواد گوشتی و پروتئینی و چه سبزیجات و گیاهان همگی ارگانیک و عاری از هر گونه مواد اضافه ای باشد. از این رو در حال حاضر دامپروران از همیشه بیشتر به دنبال تولید و پرورش دام ارگانیک هستند.
به این نوع روش پرورش دام، دامپروری ارگانیک گفته می شود که در این نوع از دامپروری یکسری موارد با دامپروری سنتی و معمولی تفاوت دارد. خصوصا که در یک بازه زمانی طولانی مدت با پرورش صنایع مبتنی بر فناوری در توسعه دامپروری و پرورش دام، روند دامپروری سنتی و طبیعی نیز رو به مکانیزه شدن رفت و همین امر مشکلاتی را به همراه داشت. در ادامه با ما همراه باشید تا با بررسی تفاوت دامپروری رایج با نوع ارگانیک، ویژگی های یک دام ارگانیک را بررسی کنیم.
چرا دامپروری ارگانیک روز به روز در حال گسترش است؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است از تفاوت های دام ارگانیک با دام هایی که با صنایع به روز و مواد غذایی ارزان قیمت پرورش داده می شوند بپردازیم. در روش های معمول پرورش دام معمولا از مواد غذایی صنعتی و معمولا غیر طبیعی استفاده می شود که در مواردی خوراک دام مورد نظر کیفیت و ارزش غذایی بالایی ندارد.
از طرفی هم یک سری دامپروری های مبتنی بر فناوری های سبز رو به گسترش بود که در آن از منابع غذایی ارزان قیمت اما طبیعی استفاده میشد ولی این نوع دامپروری نیز هزینه های پرورش دام را بالا میبرد. اما در مقابل آن ها دام های ارگانیک قرار می گیرند که از با کیفیت ترین و طبیعی ترین منابع غذایی برای پرورش آن ها استفاده می شود. از این رو این دام ها سلامت بالایی دارند و منابع غذایی که از آن تغذیه می کنند از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است.
دام ارگانیک به چه معناست؟
زمانی که می گوییم یک دامپروری ارگانیک است، در واقع تمام مواد غذایی و منابعی که برای آن استفاده می شود همگی طبیعی و بسیار سالم است و کیفیت بسیار بالایی دارد. علاوه بر این در دامپروری ارگانیک تنها این غذای دام نیست که کاملا بهداشتی، با کیفیت و طبیعی است، بلکه سایر شرایط پرورش دام هم کاملا متفاوت و ارگانیک است. این دام ها از میزان ذخیره سازی غذایی مناسبی برخوردارند و سیستم پرورش این دام ها نیز کاملا اصولی و متناسب با نیاز های حیوان است.
در این نوع دامپروری حتی به آرامش و استرس نداشتن دام ها نیز توجه می شود. از همه مهم تر این که به پیشگیری از ابتلای دام به انواع بیماری ها و میکروب توجه ویژه ای شده، بدون این که از هر گونه داروی دامی و آنتی بیوتیکی برای آن ها استفاده شود. از همه مهم تر این که به هیچ عنوان از ترکیبات و مواد آلاینده شیمیایی برای آن ها استفاده نمی شود. برای پرورش این دام ها از مواد افزودنی خوراکی و ترکیبات مصنوعی استفاده نمی شود. در مرحله آخر حتی به نحوه کشتار یک دامپروری ارگانیک نیز توجه زیادی می شود.
ویژگی های دام ارگانیک چیست؟
این نوع دام از سلامت ظاهری و داخلی کاملی برخوردار است. درست مانند یک دام که در محیط آزاد و طبیعی پرورش یافته است. با این تفاوت که از آن نوع دام نیز سلامت بیشتری دارد، چرا که به نوع تغذیه دام توجه بسیار بیشتری شده و دام مورد نظر در یک محیط کاملا تمیز و بهداشتی و بدون هر گونه ترکیبات آلاینده و شرایط پر تنشی پرورش داده شده است. در بدن این دام ها نمی توان هر گونه ترکیب شیمیایی دارویی و آنتی بیوتیک و هورمون را پیدا کرد.
یک دامپروری ارگانیک اصلا دستکاری ژنتیکی نمی شود. این دام دائما از نظر بهداشت و ابتلا به بیماری ها رصد می شوند و هر گونه مشکلی در آن ها به صورت کاملا طبیعی و با درمان های ارگانیک برطرف خواهد شد. این دام ها همان چرای طبیعی را در محیط آزاد و طبیعت دارند، درست مانند سایر دام هایی که به صورت سنتی پرورش داده می شوند. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله گوشت گوسفندی ارگانیک را مطالعه کنید.
مزیت های استفاده از دام های ارگانیک چیست؟
مواد غذایی سالم این روز ها کلید افزایش عمر، کاهش بیماری ها، بهبود کیفیت زندگی و کاهش هزینه های درمان بیماری های مختلف است. خصوصا در مورد بیماری هایی که در عصر جدید ظهور می کنند، اهمیت مصرف مواد غذایی سالم تر و طبیعی تر روز به روز پررنگ تر می شود.
برای مثال در همین دوره پاندمی اکثر محققان بر مصرف مواد غذایی سالم و طبیعی جهت تقویت سیستم ایمنی تاکید زیادی داشتند. مصرف دام ارگانیک نیز می تواند به تقویت سیستم ایمنی افراد کمک زیادی کند. امکان آلرژی به ترکیبات ارگانیک بسیار کمتر است. این ترکیبات به دلیل نداشتن هر گونه مواد سمی و شیمیایی هم برای انسان ها و هم برای محیط زیست بی خطرند.
در نتیجه می توان از طریق دامپروری ارگانیک میزان آلودگی آب و خاک را هم کاهش داد. این ترکیبات همیشه تازه و سالم دوره های نگهداری طولانی را پشت سر نمی گذارند و فاقد مواد نگهدارنده مضر هستند. نداشتن ترکیبات مضر، ارزش غذایی بالاتر، سلامت و کیفیت بالا از مهم ترین مزیت های دام ارگانیک است.
چگونه یک دام ارگانیک را بشناسیم؟
اما سوال مهمی که مطرح می شود این است که اصلا چطور می توان یک دام ارگانیک را شناسایی کرد. قطعا اولین مورد محلی است که از آن دام های ارگانیک را خریداری می کنید. یک مرکز معتبر مانند ارگانیک دام محصولات عرضه شده خود را کاملا تضمین می کند. اما موارد دیگری مانند گزینه های زیر می تواند در تشخیص دامپروری ارگانیک به خریدار کمک کند:
- محصولات ارگانیک طعم و مزه بسیار بهتری دارند و طعم تازگی را می توان به راحتی متوجه شد
- بوی بدی نمی دهند و در عوض بوی تازگی دارند
- رنگ محصولات بسیار تازه و روشن است
- دام های ارگانیک خیلی زود پخته می شوند و دیرپز نیستند
اساس پرورش دام ارگانیک بر چه مواردی استوار است؟
در پایان ببینیم برای پرورش دام های ارگانیک باید به چه اصولی پایبند بود و چگونه می توان یک دامپروری ارگانیک را راه اندازی کرد. برای دامپروری به سبک ارگانیک باید چند اصل را در نظر داشت:
- تغذیه دام
- عدم مصرف مواد دارویی و شیمیایی
- محل پرورش دام
- بهداشت دام
- نحوه و مکان نگهداری دام و کشتار آن ها
تغذیه دام
مهم ترین فاکتور در پرورش دام های ارگانیک توجه به تغذیه آن ها است. خود این مواد غذایی باید حتما از مزارع ارگانیک تهیه شده باشند و کاملا سالم، طبیعی، تازه، با کیفیت و فاقد هر گونه ترکیب نگهدارنده و مصنوعی باشند. در سطح گسترده از کنسانتره هم در غذای دام استفاده می شود اما این نسبت کاملا کنترل شده است.
مزارع تامین کننده غذا و علوفه دام های ارگانیک حداقل به مدت سه سال مصرف آفت کش و سم را قطع کرده اند. در تغذیه دام های ارگانیک امکان استفاده از ترکیبات غذایی همچون ویتامین ها و پروبیوتیک های مجاز وجود دارد. اما استفاده از هورمون و آنتی بیوتیک برای پرورش دامپروری ارگانیک کاملا ممنوع است.
عدم مصرف مواد دارویی و شیمیایی
برای پرورش دام ارگانیک دامدار به هیچ عنوان نباید از ترکیبات شیمیایی، سموم، آفت کش، هورمون، آنتی بیوتیک، دارو های دامی و … استفاده کند. بدن یک این دام های ارگانیک کاملا عاری از هر گونه ترکیب شیمیایی است. برای کنترل بیماری های این دام ها از روش های طبیعی استفاده می شود. برای مثال با وارد کردن ترکیبات پروبیوتیک به زنجیره غذایی دام، موجب کاهش کلسترول خون آن ها شده و سلامت دام را افزایش می دهند.
محل پرورش دام
نکته مهم بعدی در دامپروری ارگانیک توجه به مکانی است که دام در آن جا نگهداری می شود. دام ها باید در محیطی بسیار تمیز، سالم و بهداشتی نگهداری شوند. این مزارع باید دارای یک مکان طبیعی باشند تا دام ها بتوانند چرای طبیعی را هم تجربه کنند. از همه مهم تر نحوه نگهداری و پرورش دام ارگانیک باید به گونه ای باشد که دام هیچ گونه استرس و تنشی را احساس نکند. این موارد به ظاهر ساده تاثیر زیادی در کیفیت و سلامت دام مورد نظر خواهند داشت.
بهداشت دام
بخش مهم و قابل توجه پرورش دامپروری ارگانیک، توجه به بهداشت دام مورد نظر است. در دامپروری ارگانیک از ترکیبات ضد عفونی کننده مجاز و کنترل شده برای تامین بهداشت دام و محیط پرورش آن استفاده می شود. اما این ترکیبات باید کاملا برای محیط زیست و دام ها بی خطر و تایید شده باشند. در صورتی که نیاز باشد به دام های ارگانیک آنتی بیوتیکی تزریق شود.
برای مثال در یک شرایط به خصوص برای کنترل بیماری های مشترک گوسفند و انسان، اولا این که آنتی بیوتیک استاندارد و دارای مجوز مصرف استفاده می شود و دوم این که این دام تا حداقل سی روز اجازه کشتار یا مصرف مواد تولیدی آن مانند شیر و … وجود ندارد. اما در کل اساس کنترل بهداشت دام ها در دامپروری ارگانیک بر اساس پیشگیری است و این دام ها در یک برنامه منظم دائما بررسی شده و سلامت شان چک می شود.
کشتار دام های ارگانیک
در مرحله آخر پرورش دام ارگانیک محصولات تولیدی باید کاملا بهداشتی و تازه ارائه شوند. علاوه بر تمیزی و اصولی بودن محل نگهداری دام ها، کارگران در دامپروری ارگانیک نیز باید تمام اصول بهداشتی را رعایت کنند. آن ها در بازه های زمانی مشخص در مزرعه مشغول به کار هستند و دائما سلامت شان به همراه کیفیت نگهداری از دام ها بررسی می شود.
دام ها حتما باید در محیطی عاری از استرس پرورش داده شوند و حتی در مرحله آخر کشتار دام جهت عرضه هم در دامپروری ارگانیک به این موضوع توجه می شود که دام ها هیچ گونه استرسی نداشته باشند. در نهایت دامپروری ارگانیک به صورت تازه و بدون نگهداری طولانی مدت به دست مصرف کننده می رسد.
