در مراکز دامپروری اقدامات مختلفی در راستای بهبود رشد و بازدهی گوسفندان انجام می شود. یکی از کار هایی که در این مراکز انجام می شود، قطع دنبه گوسفند است. این اقدام به دلایل مختلفی انجام می شود و می تواند فواید مختلفی به همراه داشته باشد. قطع دنبه در بره ها انجام می شود و مزیت هایی را به دنبال خواهد شد.
اما برای رسیدن به این مزیت ها، باید قطع کردن دنبه بره به درستی و مطابق اصول صحیح انجام این کار انجام شود. در این جا می خواهیم مزیت های انجام این کار به همراه شیوه صحیح قطع دنبه گوسفند را بررسی کنیم. در خصوص پرورش گوسفند زنده و خرید و فروش آن، انجام این پروسه یکی از روش های اصلی در پرورش دام به صورت صنعتی است.
فواید قطع دنبه گوسفند چیست؟
قطع کردن دنبه بره به دلایل مختلفی انجام می شود. به باور بسیاری از دامپروران، این کار موجب کم شدن هزینه های تهیه غذا و جیره علوفه ای مورد نیاز گوسفندان می شود. از این رو این کار بیشتر مد نظر مراکز پرورش دام صنعتی است تا از این طریق میزان هزینه های خود را کاهش دهند.
موضوع مهم دیگر، افزایش بازدهی گوسفندان است. دلیل مهم قطع دنبه این است که با افزایش سن گوسفند، خصوصا در نژاد های ایرانی مانند ماکویی و لری، بخش زیادی از وزن گوسفند را چربی تشکیل می دهد و این چربی بیشتر در دنبه ذخیره می شود. بنابراین قطع دنبه می تواند موجب کاهش میزان چربی در گوسفندان شود.
افزایش نرخ باروری
قطع دنبه گوسفند موجب افزایش نرخ دوقلوزایی می شود و شانس این که گوسفندان ماده دوقلوزا شوند را افزایش خواهد داد. از طرفی با این کار درصد بارور شدن گوسفندان ماده نیز افزایش می یابد و نرخ باروری افزایش می یابد. با قطع دنبه در گوسفندان ماده، جفت گیری بین گوسفندان نر و ماده تسهیل شده و در نتیجه بازدهی کلی دام ها افزایش خواهد یافت.
مزیت مهم دیگر قطع دنبه گوسفندان این است که با این کار، اصلاح نژاد نیز به صورت بهتر و اصولی تر در گوسفندان انجام خواهد شد. در نتیجه دام های پرورش یافته می توانند جز نژاد های بسیار مرغوب برای خرید و فروش دام زنده باشند.
افزایش وزن گوسفندان
مزیت مهم دیگری که برای قطع دنبه گوسفند در نظر گرفته می شود، افزایش بازدهی پرورش دام از طریق وزن گیری سریع تر دام هاست. گوسفندان زنده در مدت زمان بسیار کوتاهی و به سرعت به وزن مطلوب می رسند و همین امر موجب بهبود شرایط پرواربندی گوسفندان می شود.
در واقع یکی از دلایل بسیار مهم قطع کردن دنبه بره، افزایش نرخ پرواربندی گوسفندان در کوتاه ترین زمان ممکن است تا از این طریق میزان بازدهی و سوددهی کل دامپروری را افزایش دهند. این کار می تواند موجب افزایش نرخ خرید گوسفند زنده شود. از طرفی به دلیل سرعت بالاتر پرواربندی گوسفندان، میزان آلودگی زیست محیطی نیز کاهش خواهد یافت.
روش صحیح قطع دنبه گوسفند به چه صورت است؟
همان طور که گفته شد، برای این که قطع دنبه گوسفند مزیت های ذکر شده را داشته باشد و مشکل ساز نشود، باید این کار را به صورت اصولی و دقیق انجام داد. برای شروع ابتدا باید دنبه را کاملا تمیز کرد و هر گونه آلودگی که به آن است را تمیز کرد. هیچ گونه فضولات، خاک و گل و کثیفی نباید به دنبه گوسفند باشد. حال باید ابزار لازم برای این کار را آماده کرد.
پنس مخصوص، کش، گاز انبر، ابزار الکتریکی و چاقو از جمله ابزار هایی است که برای انجام این کار لازم است. بعد از رد کردن دنبه از کش مخصوص بالای پنس، می توان دنبه را قطع کرد. پیش از شروع نیز باید تمام وسایل تمیز و مرتب در دسترس باشند و محیط انجام کار هم عاری از هر گونه آلودگی مانند لارو ها و مگس باشد. برای کاهش درد بره ها، می توان در زمان قطع دنبه از دارو های بی حسی استفاده کرد.
نکات مهم برای قطع کردن دنبه بره
مهم ترین نکته ای که باید در خصوص انجام پروسه قطع دنبه گوسفند در نظر داشت، رعایت اصول بهداشتی حین انجام کار و بعد از آن است. مراقبت های اصولی و بهداشتی بعد از قطع کردن دنبه گوسفندان ضرورت بسیار زیادی دارد. در غیر این صورت ممکن است به جای فایده، به دلیل عفونت های ثانویه متضرر هم شوید. در صورت عدم مراقبت صحیح، ممکن است دام دچار عفونت و بیماری های مختلف دام شود. نکته بعدی این که قطع کردن دنبه بره را نباید در روز اول تولد بره انجام داد.
ابتدا بگذارید بره یک تا دو روز از آغوز مادر تغذیه کرده و تقویت شود، سپس در روز سوم این کار را انجام دهید. از طرفی توجه کنید که بهتر است این کار را در همان روز های ابتدایی انجام داد، چرا که با رشد گوسفند، دنبه نیز سریعا رشد کرده و بزرگ تر می شود. در نتیجه انجام این کار به مراتب دشوار تر خواهد شد. در حین قطع دنبه توجه کنید که حتما دو مهره از دم گوسفند را برش نزنید و اجازه دهید حداقل دو پین دمی وجود داشته باشند.
