معرفی کامل نژاد گوسفند افشاری و ویژگی های آن
گوسفند افشاری ژنتیک منحصر به فردی دارد و این نژاد یکی از ارزشمند ترین ها و سودده ترین نژاد هایی است که در ایران خرید و فروش می شود. گوسفندان نژاد افشاری در واقع در دسته نژاد های گوشتی قرار می گیرند و به همین دلیل جز پرفروش ترین گوسفندان هم هستند. از این رو شناخت و بررسی مشخصات و ویژگی های گوسفند زنده نژاد افشاری اهمیت بسیار زیادی دارد. در این جا می خواهیم مشخصات این نوع گوسفندان را بررسی کرده و ببینیم گوسفند افشاری در چه شرایطی پرورش داده می شود.
پراکندگی گوسفند افشاری در ایران
همان طور که گفته شد این نژاد از مهم ترین نژاد های گوسفند ایرانی است. از این رو در بخش های گسترده ای در ایران پرورش داده می شود وسعت 20 هزار کیلومتر مربعی در مابین استان های زنجان و دیگر استان های شمال غربی محدوده گسترده ای است که گوسفندان نژاد افشاری در آن جا پرورش داده می شوند. در استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و استان کردستان، این گوسفندان پرورش داده می شوند.
اما به صورت متمرکز بیشترین تعداد گوسفند افشاری را می توان در زنجان دید. حدود یک میلیون راس از این گوسفند در این منطقه وجود دارد و به نوعی درصد بیشتری از گوسفندان این استان را همین نژاد افشاری تشکیل می دهد. در خود استان زنجان هم شهرستان ماهنشان بیشترین تعداد گوسفند زنده نژاد افشاری را دارد. به صورت کلی گوسفندان این نژاد جز دام های مناطق سردسیر دسته بندی می شوند و به صورت متمرکز در این بخش ها پرورش داده می شوند.
گوسفندان افشاری چه مشخصات ظاهری دارند؟
اولین ویژگی فنوتیپی این گوسفندان رنگ آن ها است که معمولا رنگ شان از قهوه های متمایل به قرمز روشن تا تیره است. گاهی نیز رنگ قهوه ای تیره این گوسفندان به سیاهی متمایل می شود. البته در بدو تولد معمولا رنگ بره های این نژاد به تیرگی می نماید. به تدریج با بزرگ تر شدن شان رنگ بدن آن ها نیز روشن تر خواهد شد. گوش های این گوسفند بسیار بزرگ بوده و شکلی افتاده دارد.
البته در این نژاد گوسفندان نیم گوش و بدون گوش هم دیده می شود. رنگ چشم ها نیز مانند بدن این گوسفندان به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز است و حالتی برجسته دارد. گوسفندان این نژاد همگی، هم میش و هم قوچ فاقد شاخ بوده و دنبه آن ها نیز حالتی دولپی و سفره ای شکل دارد. مشخصات دیگر این گوسفندان حالت بینی آن ها است که در قوچ ها انحنا دارد و در میش ها صاف است. قوچ های افشاری گردنی کلفت و قوی دارند، ولی میش ها دارای گردنی بسیار ظریف و نازک اند.
ویژگی های قدرتی گوسفندان افشاری
همان طور که گفته شده دنبه در این گوسفندان به صورت دولپی است. از این رو معمولا گوسفند افشاری را به عنوان گوسفندان سنگین دنبه می شناسند. قدرت و وزن گوسفندان نژاد افشاری هم به نسبت سایر نژاد ها بالاست و این را می توان به گوشتی بودن و شیری بودن این گوسفندان مربوط دانست. دنبالچه این گوسفندان بخش دیگری است که معمولا از دنبه درازتر و بدون پشم و ذخیره چربی است. قد گوسفندان نژاد افشاری بسیار بلند است و دست و پای درازی دارند. با این حال دست و پای این گوسفندان زیاد گوشتی و پهن نیست و ظرافت به خصوصی در آن ها دیده می شود.
گوسفندان نژاد افشاری چه ویژگی های ژنتیکی دارند؟
اگر بخواهیم مشخصات ژنتیکی این گوسفندان را بررسی کنیم، باید بگوییم که ژنتیک قوی این گوسفندان در ایران به سرعت در حال افزایش است. نژاد آن ها در دسته گوسفندان گوشتی قرار می گیرد و علاوه بر گوشتی بودن، این گوسفندان شیر بسیار خوب و پرچربی نیز دارند. از این رو آن ها را هم به عنوان گوسفندان نژاد گوشتی و هم نژاد شیری می شناسند.
از لحاظ ژنتیکی این گوسفندان بیشتر با آب و هوای سردسیری سازگاری دارند و به خوبی می توانند فواصل طولانی ییلاقی و قشلاقی را طی کنند. نژاد گوسفند افشاری جز نژاد هایی است که ژنتیک دوقلو زایی در آن ها نرخ بسیار بالایی دارد. از طرفی هم ژنتیک این گوسفندان نژاد افشاری به گونه ای است که در برابر بیماری های مختلف انگلی و باکتریایی مقاومت بالایی دارند و کم تر بیمار می شوند.
مزیت های خرید و پرورش گوسفند افشاری
گوسفندان نژاد افشاری را به عنوان یکی از پربازده ترین نژاد های گوسفند در ایران می شناسند. از این رو خرید، پرورش و نگهداری این گوسفندان، به شدت صرفه اقتصادی داشته و مزیت های زیادی دارد. اولین مزیت قابل توجه آن گوشتی بودن این گوسفندان است. این گوسفندان رشد بسیار بالایی دارند و میزان بازدهی گوشتی آن ها قابل توجه است. به صورت متوسط روزانه تا 280 گرم بر وزن این گوسفندان افزوده می شود. شیردهی بالا و بسیار عالی از دیگر مزیت های این گوسفندان است
. از همه مهم تر این که گوسفندان این نژاد احتمال بالایی در دو قلوزایی دارند و همین خصوصا برای دامپروران یک مزیت مهم اقتصادی محسوب می شود. پشم گوسفند افشاری نقطه قوت دیگری است که این گوسفند را از نظر اقتصادی بسیار گزینه مناسبی می کند. پشم آن ها بسیار ضخیم و با کیفیت است و می توان از آن در صنعت قالی بافی استفاده کرد. تمام این مزیت ها و ویژگی ها موجب شده تا خرید این گوسفندان جز با صرفه ترین و بهترین انتخاب ها خصوصا در بین دامپروران باشد.
واریته های مختلف گوسفندان نژاد افشاری
خود گوسفند افشاری شامل چندین واریته به عنوان زیرگروه می شود. مهم ترین این واریته ها شامل گوسفند واریته قزل افشار، واریته قاشقا افشار، واریته قمر افشار و واریته آق افشار می شود. این واریته ها که همگی جز گوسفندان نژاد افشاری هستند، در یک سری از ویژگی ها و خصوصیات ریز و درشت با هم تفاوت هایی دارند. برای مثال واریته قزل افشار سری بزرگ تر، پشمی پرپشت تر و رنگ قهوه ای تیره دارند. واریته قاشقا افشار دارای یک لکه سفید رنگ روی پیشانی است و تعداد آن ها معمولا بالاست. واریته قمر افشار هم رنگی متمایل به خاکستری دارد. واریته آق افشار هم بدنی کاملا سفید رنگ و بدون لکه دارد. این واریته کم ترین فراوانی را در بین سایر گوسفندان افشاری دارد.